Koroboi: symbool van hoop en verlichting

Tekst: Harrie Herfst

De naam ‘Koroboi’ komt van een authentiek Swahili olielampje, een symbool van hoop en verlichting voor de armen. Dit staat te lezen op de website van de gelijknamige stichting, die dan ook beoogt licht en hoop te brengen voor de armen in het Tanzaniaanse Kibara. Soester Michiel Ruijs is geboren in Kibara als zoon van de eerste arts in het St. Mary Kibara ziekenhuis. Ook is hij voorzitter van de stichting.

In 1970 keerde tropenarts Ruijs senior met zijn gezin terug naar Nederland. Zoon Michiel heeft nooit de behoefte gevoeld om na terugkeer in Nederland nog eens Tanzania te bezoeken, maar na het overlijden van zijn ouders in 2015 ontstonden toch plannen om die kant op te gaan. Ruijs: ,,Door onder andere corona hebben we die reis moeten uitstellen, maar uiteindelijk is het er vorig jaar toch van gekomen.” De reis leidde hen uiteindelijk naar Kibara, waar zij een bezoek brachtten aan het Saint Mary Kibara ziekenhuis. ,,Je schrikt enorm van de armoede die je aantreft. De ziekenzorg in Tanzania is zeker niet slecht. Het land is behoorlijk ontwikkeld, en kent een redelijke welvaart. Dit ziekenhuis ligt alleen wel erg afgelegen en de armoede in dit gebied is heel erg groot.”

© Soester Courant

Bij het bezoek zag hij de oude spreekkamer van zijn vader. ,,Alle spullen die er stonden zijn zeker nog door mijn vader in de jaren ’60 gebruikt.” Hij herinnert zich vooral de warmte in de ontmoetingen die hij had met artsen en verpleegkundigen. ,,Het was voor hen natuurlijk ook een vreemde ervaring, zo’n westerling die voor hun neus stond en vertelde dat zijn vader de eerste arts van het ziekenhuis was.” Later kwam de herkenning wel.

In een gesprek met een dienstdoende arts kwam de vraag of Ruijs niet iets kon doen om het ziekenhuis te helpen. Een gedegen onderzoek volgde. Er werd gekeken naar andere, soortgelijke stichtingen en er is geleerd van fouten van anderen. In november 2023 is uiteindelijk Stichting Koroboi opgericht. Ruijs: ,,Wij hebben naast onze westerse namen van onze ouders ook een Swahili naam gekregen. Mijn Swahili naam is ‘Koroboi’. Ik wist de betekenis, maar het zei me niet zo veel. Tot dat ene moment in Kibara, waar ik wist dat ik een licht kon brengen voor de armen daar.” Als herinnering aan deze gedachte staat op tafel in de woonkamer dan ook een Koroboi lamp, het symbool van de stichting.

Ruijs brengt dit licht niet alleen. Zowel in Nederland als in Tanzania zoekt hij lokale samenwerking. ,,We kijken met elkaar hoe we het ziekenhuis daar een nieuwe start kunnen geven. We kunnen hier niet verzinnen wat voor hen goed is, de vraag moet daarvandaan komen. Ook moet de vraag overzichtelijk en concreet zijn. Gewoon dingen die je kunt tellen en die ertoe doen.” Het liefst ziet hij ook dat de lokale gemeenschap meedenkt en meewerkt. ,,Als er dingen gemaakt moeten worden, laat dan de lokale ondernemers daar profiteren.”

Het ziekenhuis is eigendom van het bisdom en staat onder leiding van de bisschop van Bunda. ,,Uiteindelijk is met hen een Memo of Understanding opgesteld, een intentieverklaring waarin is vastgelegd hoe met elkaar om te gaan, over het hoe, wat en waarom.” Een van de belangrijkste dingen die is afgestemd is dat de stichting geen geldophaalmachine worden en dat zij in een afwachtende houding blijven. ,,Er is afgesproken dat wanneer een project is goedgekeurd wij 60% betalen en zij 40%. Zij organiseren dan zelf inzamelingsacties in Tanzania.”

In maart ging een actie in Soest van start, die liet zien hoe belangrijk lokale samenwerking voor de stichting is. Ruijs: ,,Een van onze bestuursleden had van zijn oud-werkgever vijf pallets WC papier geschonken gekregen, die wij uiteindelijk via Eemland Diervoeders hebben kunnen verkopen. De familie Van Doorn heeft ons hiermee enorm geholpen.” Naast deze actie zijn ook enkele particuliere financiële toezeggingen gedaan en draagt Caritas Soest bij. Tevens is er een voorzichtige aanvraag gedaan bij de Soester Zakenkring voor een deel van de opbrengst van de Haringparty.

Indirect helpt de stichting ook andere stichtingen in Soest. Omdat Eemland Diervoeders hen hielp, wilde Koroboi ook iets terugdoen. Een deel van de opbrengst van de WC-papierverkoop is ten goede gekomen aan Stichting DierenZorg Eemland. Ruijs: ,,Energie moet stromen, en als lokale stichtingen kun je elkaar op deze manier goed helpen.”

Inmiddels is het eerste project gestart. ,,We hebben de vraag gesteld aan het ziekenhuis om naar de toekomst te kijken. Er is een plan gekomen en zij hebben aangegeven dat eerst het interieur opgeknapt moet worden. Bedden, matrassen, lockers en muskietennetten zijn hard aan vervanging toe. Je kunt je niet voorstellen hoe mensen daar nu nog liggen. Daarna zijn de operatiekamer, het röntgenapparaat en de apotheek aan de beurt.”

Naast al het werk van de stichting heeft Ruijs nog een bijzonder object achtergelaten bij het ziekenhuis. In de Mariakapel daar hangt nu de rozenkrans van Ruijs senior, de eerste arts van het ziekenhuis, die hij met de hand knoopte toen hij net terug was in Nederland.